-
1 болу
1.быть, бывать, пребывать2.происходить, случаться, приключаться, совершаться3.становиться, стать4.присутствовать; находиться5.оказываться, оказаться6.иметь, иметься7.решаться, решиться8.болса болсын — ладно, так и быть
бола берсін — пусть будет ( так)
бола қалса — если ( к несчастью) случится
болып тұру — быть, являться, существовать, фигурировать
болып шығу — сбыться, произойти, получиться, оказаться
себепші болу — быть причиной, способствовать
Болды енді! — Достаточно, довольно! Ну, довольно! Ну, ладно!
-
2 Қаржылық кінәрат-талап
Мен сізге төлемдер бойынша кейбір кінәрат-талап қойғым келеді.
Я хотел бы предъявить вам некоторые претензии по платежам.
Біз тарапынан да сізге кейбір кінәрат-талаптар бар.
С нашей стороны к вам также есть некоторые претензии.
Сіздің кінәрат-талаптар жөніндегі біздің түсініктеріміз, сірә, сізді қанағаттандыратын болар.
Наши объяснения по вашим претензиям, вероятно, удовлетворят вас.
Мұқият талдау жасағаннан кейін біз төлем теңгерімінің қазір біздің пайдамызда екенін анықтадық.
После тщательного анализа мы установили, что платежный баланс сейчас в нашу пользу.
Сізде, керісінше, төлемдер бойынша едәуір берешек бар.
У вас же, напротив, имеется значительная задолженность по платежам.
Айтыңызшы, біздің берешегіміз нақты неден көрініп отыр.
Скажите, пожалуйста, в чем конкретно выражается наша задолженность.
Сіз ашқан аккредитивтің шарттары келісімшартта көзделген шарттардан өзгеше, сондықтан біз өзімізге тиесілі соманы ала алмаймыз.
Условия открытого вами аккредитива отличаются от условий, предусмотренных в контракте, и мы не можем получить причитающейся нам суммы.
Түсінемін, біз аккредитивке қажетті түзетулерді дереу енгіземіз.
Понимаю, мы немедленно внесем в аккредитив необходимые поправки.
Біз аккредитивтен төлем төлей алмаймыз, өйткені банкіге жолданған құжаттарда көп алшақтықтар бар.
Мы не можем произвести платежи с аккредитива, так как в документах, направленных в банк, имеются многочисленные расхождения.
Біз өз жазбаларымызда... сомаға сіздің авизоңызды таппадық.
Мы не нашли в своих записях получение вашего авизо на сумму...
Айтқандайын, міне, мен сізге өзіңіздің ресми хатыңызды көрсетейін, онда сіз бізге осы төлемдерден бас тартатыныңызды хабарлағансыз.
Вот, кстати, я покажу вам ваше официальное письмо, в котором вы ставите нас в известность об отказе от этих платежей.
Сіз бұл төлемдерден бас тарта алмайсыз.
Вы не можете отказаться от этих платежей.
Бізде төлемнің уақытылы төленбегені жөнінде елеулі кінәрат-талаптар бар.Төлем мерзімі осы жылдың мамырында-ақ өтіп кеткен.
У нас к вам есть серьезные претензии относительно несвоевременной оплаты. Срок платежей истек еще в мае этого года.
Бұл берешекті сіз дереу өтеуге тиіссіз.
Эту задолженность вы должны погасить немедленно.
Сіз ғ... шоттарды төлемегенсіз.
Вы не оплатили счета №...
Сонымен бірге сіз... кідірткенсіз, мұның өзі келісімшартты өрескел бұзу болып табылады.
Кроме того, вы задержали платежи за..., что является грубым нарушением контракта.
- поставки промышленных товаров.
Сізде толып жатқан төлем құжаттары бұрмалаушылықпен және ауытқушылықпен толтырылған.
Целый ряд платежных документов у вас составлен с нарушениями и отклонениями.
Сізде құжаттарға импорттық (экспорттық) лицензия тіркелмеген.
У вас не приложена к документам импортная (экспортная) лицензия.
Төлем мерзімінің өзгертілуіне байланысты сіздің траттаңыз акцептелмеген.
В связи с изменением срока платежа ваша тратта не акцептована.
Барлық көрсетілген кінәрат-талаптар бойынша бізде негізделген түсініктемелер бар.
По всем указанным претензиям у нас есть обоснованные объяснения.
Біріншіден, келісімшарттың орындалуы барысында шығыстарда болжанбаған өзгерістер болған.
Во-первых, в ходе выполнения контракта произошли непредвиденные изменения в расходах.
Өзгерістер көптеген бағыттар бойынша:... болған.
Изменения произошли по многим направлениям:
Екіншіден, сіз... шығыстарының барлығын біз көтеретінімізді сіз ескеруге тиіс едіңіз.
Во-вторых, вы должны принять во внимание, что все расходы по... мы берем на себя.
- буып-түю
- упаковке
Біздің шотымызға... барады.
За наш счет идут...
- расходы по страхованию.
Біз сондай-ақ... себепті бізге келтірілген залалдың өтелуіне үміт артамыз.
Мы также надеемся на компенсацию убытков, понесенных нами из-за...
- несвоевременной отправки платежных документов.
Сондықтан біз... үшін жауапкершілікті өзімізден аламыз.
Поэтому мы снимаем с себя ответственность за...
- несоблюдение договорных обязательств.
Міне, бір мысал. Өткен жылы тауардың жөнелтілгені туралы сіздің хабарламаңызды біз кешігіп алдық. Сондықтан біз теміржолдан тауар қабылдауға дайын болмай қалдық. Мұның өзі, сайып келгенде, тасымалдау мен сақтаудың көп қосымша шығындарын туғызды.
Вот один пример. В прошлом году ваше уведомление об отгрузке товара мы получили с опозданием. Поэтому мы оказались не готовыми к приемке товара от железной дороги. Это привело, в конце концов, к большим дополнительным затратам по транспортировке и хранению.
Мұндай фактілер жайында біз сіздерге талай рет хабарладық.
О подобных фактах мы неоднократно ставили вас в известность.
Сондықтан қосымша шығыстар үшін толық жауапкершілік ала алмаймыз.
Поэтому мы не можем нести полную ответственность за дополнительные расходы.
Бізде сіздерге қоятын бірқатар қарсы кінәрат-талаптар бар.
У нас к вам есть также ряд встречных претензий.
Біздің төлемдер... байланысты тоқтатылды.
Наши платежи приостановлены в связи с...
- задержками поставок.
Төлем мерзімінің бұзылуы сіздер тарапынан жеткізілімнің жиынтықталмауы салдарынан болды.
Нарушение сроков платежей произошло вследствие некомплектности поставок с вашей стороны.
Биылдың өзінде сіздер құжаттарды төлеуге екі ай кешіктіріп ұсындыңыздар.
Уже в этом году вы представили документы к оплате с опозданием на два месяца.
Есеп айырысуларда бірнеше қателер табылды.
Было обнаружено несколько ошибок в расчетах.
Міне, мысалы, шоттан үзінді көшірме. Ол нақ біздің есеп айырысуларымыздың дұрыстығын қуаттайды.
Вот, например, выписка из счета. Она подтверждает правильность именно наших расчетов.
Өздеріңіз бұл шотты тексеріңіздерші.
Проверьте, пожалуйста, сами этот счет.
Сіздерге 2-ші қазанда... сома қате аударылғанын сіздер ескермегенсіздер.
Вы не учли, что нами 2-го октября была ошибочно переведена вам сумма...
Қанекей, біздің шоттарымызды қайтадан салыстырайық.
Давайте снова сверим наши расчеты.
Бұл мәселелерді біз міндетті түрде қайтадан қараймыз.
Эти вопросы мы обязательно рассмотрим вновь.
Төлемдер бойынша кемшіліктердің бәрін біз әрі кеткенде бір айдан кейін жоямыз.
Все недостатки по платежам мы устраним самое позднее через месяц.
Төлемдер... төленеді.
Платежи будут осуществляться...
- после подписания счета.
Сіздерге белгілі оқиғаларға байланысты біз... сұраймыз.
В связи с известными вам событиями мы просим...
- о пересмотре платежных сумм.
Қалай дегенмен сіздердің... төлеулеріңіз керек.
Все же вам следует уплатить...
- штраф за просрочку в уплате.
Сіздер бізге шарттың бұзылғаны үшін айыппұл төлеуді ұсындыңыздар. Бірақ аталған соманы тек төрелік сот тәртібімен ғана төлейміз.
Вы нам предъявили штраф за нарушение договора. Но уплату названных сумм мы произведем только в арбитражном порядке.
Меніңше, сіздер жағдайдың елеулі сипатын жете бағаламай отырсыздар.
По-моему, вы недооцениваете серьезность ситуации.
Төлемдегі бұрмалаушылықтар салдарынан шартта көзделген сіздерге мәлім зардаптар болады.
В результате нарушений в платежах произойдут известные вам последствия, предусмотренные в договоре.
Салықтарды төлеуден жалтару көп мөлшерде айыппұл төлеуге апарып соқтырады.
Уклонение от уплаты налогов влечет штраф в большом размере.
Төлем төлеудегі кідірістің салдарынан біз жеткізілімді тоқтата тұрамыз.
Вследствие задержки в оплате мы приостанавливаем поставки.
Біз сіздерден бұрын жеткізілген, бірақ осы кезге дейін төленбеген тауарларды бізге кері қайтаруларыңызды да сұраймыз.
Мы просим вас также отослать нам назад товары, поставленные ранее, но не оплаченные до сих пор.
Бұл ретте, әлбетте, шығындар сіздердің есебіңізден өтеледі.
Издержки в этом случае, естественно, пойдут за ваш счет.
Осы мәміленің нәтижелері бойынша біз залал шектік.
По результатам этой сделки мы оказались в убытке.
Сондықтан біз сотқа жүгінуге мәжбүр болдық.
Поэтому мы вынуждены обратиться в суд.
Сіздердің борыштарыңыз заңды тәртіппен өндіріп алынады.
Взыскание ваших долгов тогда произойдет в законном порядке.
Сот шығындары да сіздердің есебіңізден өтеледі.
Судебные издержки пойдут также за ваш счет.
Біздің шартымыз бұзылады.
Наш договор будет расторгнут.
Біз бұл істі сіздердің қалауыңызға ұсынамыз.
Мы предоставляем это дело на ваше усмотрение.
Казахско-русский экономический словарь > Қаржылық кінәрат-талап
-
3 Финансовые претензии
Я хотел бы предъявить вам некоторые претензии по платежам.
Мен сізге төлемдер бойынша кейбір кінәрат-талап қойғым келеді.
С нашей стороны к вам также есть некоторые претензии.
Біз тарапынан да сізге кейбір кінәрат-талаптар бар.
Наши объяснения по вашим претензиям, вероятно, удовлетворят вас.
Сіздің кінәрат-талаптар жөніндегі біздің түсініктеріміз, сірә, сізді қанағаттандыратын болар.
После тщательного анализа мы установили, что платежный баланс сейчас в нашу пользу.
Мұқият талдау жасағаннан кейін біз төлем теңгерімінің қазір біздің пайдамызда екенін анықтадық.
У вас же, напротив, имеется значительная задолженность по платежам.
Сізде, керісінше, төлемдер бойынша едәуір берешек бар.
Скажите, пожалуйста, в чем конкретно выражается наша задолженность.
Айтыңызшы, біздің берешегіміз нақты неден көрініп отыр.
Условия открытого вами аккредитива отличаются от условий, предусмотренных в контракте, и мы не можем получить причитающейся нам суммы.
Сіз ашқан аккредитивтің шарттары келісімшартта көзделген шарттардан өзгеше, сондықтан біз өзімізге тиесілі соманы ала алмаймыз.
Понимаю, мы немедленно внесем в аккредитив необходимые поправки.
Түсінемін, біз аккредитивке қажетті түзетулерді дереу енгіземіз.
Мы не можем произвести платежи с аккредитива, так как в документах, направленных в банк, имеются многочисленные расхождения.
Біз аккредитивтен төлем төлей алмаймыз, өйткені банкіге жолданған құжаттарда көп алшақтықтар бар.
Мы не нашли в своих записях получение вашего авизо на сумму...
Біз өз жазбаларымызда... сомаға сіздің авизоңызды таппадық.
Вот, кстати, я покажу вам ваше официальное письмо, в котором вы ставите нас в известность об отказе от этих платежей.
Айтқандайын, міне, мен сізге өзіңіздің ресми хатыңызды көрсетейін, онда сіз бізге осы төлемдерден бас тартатыныңызды хабарлағансыз.
Вы не можете отказаться от этих платежей.
Сіз бұл төлемдерден бас тарта алмайсыз.
У нас к вам есть серьезные претензии относительно несвоевременной оплаты. Срок платежей истек еще в мае этого года.
Бізде төлемнің уақытылы төленбегені жөнінде елеулі кінәрат-талаптар бар.Төлем мерзімі осы жылдың мамырында-ақ өтіп кеткен.
Эту задолженность вы должны погасить немедленно.
Бұл берешекті сіз дереу өтеуге тиіссіз.
Вы не оплатили счета №...
Сіз ғ... шоттарды төлемегенсіз.
Кроме того, вы задержали платежи за..., что является грубым нарушением контракта.
Сонымен бірге сіз... кідірткенсіз, мұның өзі келісімшартты өрескел бұзу болып табылады.
- поставки промышленных товаров.
Целый ряд платежных документов у вас составлен с нарушениями и отклонениями.
Сізде толып жатқан төлем құжаттары бұрмалаушылықпен және ауытқушылықпен толтырылған.
У вас не приложена к документам импортная (экспортная) лицензия.
Сізде құжаттарға импорттық (экспорттық) лицензия тіркелмеген.
В связи с изменением срока платежа ваша тратта не акцептована.
Төлем мерзімінің өзгертілуіне байланысты сіздің траттаңыз акцептелмеген.
По всем указанным претензиям у нас есть обоснованные объяснения.
Барлық көрсетілген кінәрат-талаптар бойынша бізде негізделген түсініктемелер бар.
Во-первых, в ходе выполнения контракта произошли непредвиденные изменения в расходах.
Біріншіден, келісімшарттың орындалуы барысында шығыстарда болжанбаған өзгерістер болған.
Изменения произошли по многим направлениям:
Өзгерістер көптеген бағыттар бойынша:... болған.
Во-вторых, вы должны принять во внимание, что все расходы по... мы берем на себя.
Екіншіден, сіз... шығыстарының барлығын біз көтеретінімізді сіз ескеруге тиіс едіңіз.
- упаковке
- буып-түю
За наш счет идут...
Біздің шотымызға... барады.
- расходы по страхованию.
Мы также надеемся на компенсацию убытков, понесенных нами из-за...
Біз сондай-ақ... себепті бізге келтірілген залалдың өтелуіне үміт артамыз.
- несвоевременной отправки платежных документов.
Поэтому мы снимаем с себя ответственность за...
Сондықтан біз... үшін жауапкершілікті өзімізден аламыз.
- несоблюдение договорных обязательств.
Вот один пример. В прошлом году ваше уведомление об отгрузке товара мы получили с опозданием. Поэтому мы оказались не готовыми к приемке товара от железной дороги. Это привело, в конце концов, к большим дополнительным затратам по транспортировке и хранению.
Міне, бір мысал. Өткен жылы тауардың жөнелтілгені туралы сіздің хабарламаңызды біз кешігіп алдық. Сондықтан біз теміржолдан тауар қабылдауға дайын болмай қалдық. Мұның өзі, сайып келгенде, тасымалдау мен сақтаудың көп қосымша шығындарын туғызды.
О подобных фактах мы неоднократно ставили вас в известность.
Мұндай фактілер жайында біз сіздерге талай рет хабарладық.
Поэтому мы не можем нести полную ответственность за дополнительные расходы.
Сондықтан қосымша шығыстар үшін толық жауапкершілік ала алмаймыз.
У нас к вам есть также ряд встречных претензий.
Бізде сіздерге қоятын бірқатар қарсы кінәрат-талаптар бар.
Наши платежи приостановлены в связи с...
Біздің төлемдер... байланысты тоқтатылды.
- задержками поставок.
Нарушение сроков платежей произошло вследствие некомплектности поставок с вашей стороны.
Төлем мерзімінің бұзылуы сіздер тарапынан жеткізілімнің жиынтықталмауы салдарынан болды.
Уже в этом году вы представили документы к оплате с опозданием на два месяца.
Биылдың өзінде сіздер құжаттарды төлеуге екі ай кешіктіріп ұсындыңыздар.
Было обнаружено несколько ошибок в расчетах.
Есеп айырысуларда бірнеше қателер табылды.
Вот, например, выписка из счета. Она подтверждает правильность именно наших расчетов.
Міне, мысалы, шоттан үзінді көшірме. Ол нақ біздің есеп айырысуларымыздың дұрыстығын қуаттайды.
Проверьте, пожалуйста, сами этот счет.
Өздеріңіз бұл шотты тексеріңіздерші.
Вы не учли, что нами 2-го октября была ошибочно переведена вам сумма...
Сіздерге 2-ші қазанда... сома қате аударылғанын сіздер ескермегенсіздер.
Давайте снова сверим наши расчеты.
Қанекей, біздің шоттарымызды қайтадан салыстырайық.
Эти вопросы мы обязательно рассмотрим вновь.
Бұл мәселелерді біз міндетті түрде қайтадан қараймыз.
Все недостатки по платежам мы устраним самое позднее через месяц.
Төлемдер бойынша кемшіліктердің бәрін біз әрі кеткенде бір айдан кейін жоямыз.
Платежи будут осуществляться...
Төлемдер... төленеді.
- после подписания счета.
В связи с известными вам событиями мы просим...
Сіздерге белгілі оқиғаларға байланысты біз... сұраймыз.
- о пересмотре платежных сумм.
Все же вам следует уплатить...
Қалай дегенмен сіздердің... төлеулеріңіз керек.
- штраф за просрочку в уплате.
Вы нам предъявили штраф за нарушение договора. Но уплату названных сумм мы произведем только в арбитражном порядке.
Сіздер бізге шарттың бұзылғаны үшін айыппұл төлеуді ұсындыңыздар. Бірақ аталған соманы тек төрелік сот тәртібімен ғана төлейміз.
По-моему, вы недооцениваете серьезность ситуации.
Меніңше, сіздер жағдайдың елеулі сипатын жете бағаламай отырсыздар.
В результате нарушений в платежах произойдут известные вам последствия, предусмотренные в договоре.
Төлемдегі бұрмалаушылықтар салдарынан шартта көзделген сіздерге мәлім зардаптар болады.
Уклонение от уплаты налогов влечет штраф в большом размере.
Салықтарды төлеуден жалтару көп мөлшерде айыппұл төлеуге апарып соқтырады.
Вследствие задержки в оплате мы приостанавливаем поставки.
Төлем төлеудегі кідірістің салдарынан біз жеткізілімді тоқтата тұрамыз.
Мы просим вас также отослать нам назад товары, поставленные ранее, но не оплаченные до сих пор.
Біз сіздерден бұрын жеткізілген, бірақ осы кезге дейін төленбеген тауарларды бізге кері қайтаруларыңызды да сұраймыз.
Издержки в этом случае, естественно, пойдут за ваш счет.
Бұл ретте, әлбетте, шығындар сіздердің есебіңізден өтеледі.
По результатам этой сделки мы оказались в убытке.
Осы мәміленің нәтижелері бойынша біз залал шектік.
Поэтому мы вынуждены обратиться в суд.
Сондықтан біз сотқа жүгінуге мәжбүр болдық.
Взыскание ваших долгов тогда произойдет в законном порядке.
Сіздердің борыштарыңыз заңды тәртіппен өндіріп алынады.
Судебные издержки пойдут также за ваш счет.
Сот шығындары да сіздердің есебіңізден өтеледі.
Наш договор будет расторгнут.
Біздің шартымыз бұзылады.
Мы предоставляем это дело на ваше усмотрение.
Біз бұл істі сіздердің қалауыңызға ұсынамыз.
Русско-казахский экономический словарь > Финансовые претензии
-
4 именно
1)2) -
5 Банкілерді құру
Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.
В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.
Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.
Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.
Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?
Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?
Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:
Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:
- банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;
- формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;
- мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:
- представляются необходимые документы:
мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;
заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;
- банкінің жарғысы;
- устав банка;
- құрылтайшылық шарт;
- учредительный договор;
- құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;
- протокол общего собрания учредителей;
- несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;
- свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;
- құрылтайшылардың тізімі;
- список учредителей;
- аудиторлық ұйымның қорытындысы;
- заключение аудиторской организации;
- экономикалық негіздеме;
- экономическое обоснование;
- банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;
- сведения о составе руководителей банка;
- Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.
- подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.
Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?
Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?
Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.
Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.
Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:
Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:
- теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;
-лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;
- жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;
- жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;
- бас лицензия.
- генеральная лицензия.
Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.
Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.
Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?
Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?
И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:
Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:
- жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;
- шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;
- бейрезидент-банкілердің филиалдары.
- филиалы банков-нерезидентов.
Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?
Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.
Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.
Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.
Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.
Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.
Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.
Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.
Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.
Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.
Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.
Банк:
Реорганизация банка происходит путем:
- бірігу;
- слияния;
- қосылу;
- присоединения;
- бөліну;
- разделения;
- бөліп шығару;
- выделения;
- өзгерту жолымен қайта құрылады.
- преобразования.
Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.
Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.
Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.
Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.
Коммерциялық банк:
Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:
- коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;
- за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;
- коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;
- в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;
- төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.
- решением арбитражного суда о признании банка банкротом.
-
6 Создание банков
В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.
Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.
Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.
Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.
Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?
Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?
Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:
Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:
- формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;
- банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;
- представляются необходимые документы:
- мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:
заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;
мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;
- устав банка;
- банкінің жарғысы;
- учредительный договор;
- құрылтайшылық шарт;
- протокол общего собрания учредителей;
- құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;
- свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;
- несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;
- список учредителей;
- құрылтайшылардың тізімі;
- заключение аудиторской организации;
- аудиторлық ұйымның қорытындысы;
- экономическое обоснование;
- экономикалық негіздеме;
- сведения о составе руководителей банка;
- банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;
- подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.
- Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.
Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?
Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?
Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.
Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.
Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:
Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
-лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;
- асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;
- жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;
- жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;
- генеральная лицензия.
- бас лицензия.
Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.
Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.
Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?
Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?
Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:
И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:
- банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;
- жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;
- шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- филиалы банков-нерезидентов.
- бейрезидент-банкілердің филиалдары.
Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?
Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.
Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.
Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.
Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.
Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.
Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.
Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.
Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.
Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.
Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.
Реорганизация банка происходит путем:
Банк:
- слияния;
- бірігу;
- присоединения;
- қосылу;
- разделения;
- бөліну;
- выделения;
- бөліп шығару;
- преобразования.
- өзгерту жолымен қайта құрылады.
Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.
Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.
Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.
Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.
Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:
Коммерциялық банк:
- за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;
- коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;
- в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;
- коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;
- решением арбитражного суда о признании банка банкротом.
- төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.
-
7 Банкілерді құру
Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.
В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.
Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.
Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.
Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?
Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?
Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:
Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:
- банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;
- формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;
- мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:
- представляются необходимые документы:
мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;
заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;
- банкінің жарғысы;
- устав банка;
- құрылтайшылық шарт;
- учредительный договор;
- құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;
- протокол общего собрания учредителей;
- несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;
- свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;
- құрылтайшылардың тізімі;
- список учредителей;
- аудиторлық ұйымның қорытындысы;
- заключение аудиторской организации;
- экономикалық негіздеме;
- экономическое обоснование;
- банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;
- сведения о составе руководителей банка;
- Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.
- подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.
Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?
Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?
Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.
Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.
Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:
Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:
- теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;
-лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;
- жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;
- жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;
- бас лицензия.
- генеральная лицензия.
Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.
Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.
Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?
Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?
И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:
Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:
- жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;
- шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;
- бейрезидент-банкілердің филиалдары.
- филиалы банков-нерезидентов.
Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?
Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.
Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.
Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.
Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.
Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.
Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.
Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.
Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.
Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.
Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.
Банк:
Реорганизация банка происходит путем:
- бірігу;
- слияния;
- қосылу;
- присоединения;
- бөліну;
- разделения;
- бөліп шығару;
- выделения;
- өзгерту жолымен қайта құрылады.
- преобразования.
Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.
Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.
Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.
Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.
Коммерциялық банк:
Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:
- коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;
- за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;
- коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;
- в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;
- төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.
- решением арбитражного суда о признании банка банкротом.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банкілерді құру
См. также в других словарях:
Еуразияшылдық — өткен XX ғ. 20 ЗОж.ж. орыс шетелдіктің (русское зарубежье) өзін аса белсенді көрсеткен әлеуметтік философиялық ілімі және идеялық саяси қозғалысы. Еуразияшылдық Ресей тарихы мен мәдениетінің өзіндік ерекшеліктеріне басты назар аударады.… … Философиялық терминдердің сөздігі
ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
Реализм — (кейінгі лат. realis заттай) – жекелеген заттарға қатысты жалпы ұғымдардың, универсалийлердің алғашқылығы (бастапқылығы) туралы гносеологиялық ілім. Ол ортағасырлық батысеуропалық философияда патристиканың, кейін схоластиканың көптеген өкілдеріне … Философиялық терминдердің сөздігі
Схоластика — (гр. sсhоlа – мектеп, лат. sсһоlаstіса – мектептік диспуттар) – орта ғасырдағы батысеуропалық діни философиялық ілімдердің жалпы аты. Ол патристика негіздеген христиандық догматиканы (философияны) уағыздау, таратумен айналысты. Толық, абсолютті… … Философиялық терминдердің сөздігі
Эмпиризм — (гр. еmpeiria тәжірибе) – Жаңа заман философиясында қалыптасқан ағымның, бағыттың бірі. Оның негізін қалаушы ағылшын философы және саяси қайраткері Фр.Бэкон болды (негізгі еңбектері: «Ғылымдар табысы», «Жаңа Органон», «Жаңа Атлантида»).… … Философиялық терминдердің сөздігі
аумақтық жарылыс жасайтын қару-жарақтар — қарсыластың адам күштерін және қорғаныс ғимараттарын қиратуға арналған қару түрлері. Құрамына жанғыш газдар (пропан, пропадиен, металацетилен), сондай ақ әр түрлі сұйық жанармай түрлерінің буы кіретін жарылғышпен жарақталады. Бомба корпусы… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
өздігінен жүретін артиллериялық қондырғы — (Самоходная артиллерийская установка) өздігінен жүретін базадағы артиллериялық зеңбірек. Ол ұрыста танкілер мен жаяу әскерлерді тікелей қолдауға, жылжымалы құрамалардың артиллериялық қолдау тапсырмаларын орындауға және қарсылас танкілерімен… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Вандализм — (лат. vandali талқандаушылық) – Риммен қатыгездік сипатта соғысқан ежелгі германдық вандал тайпаларының атынан қалған, мәдени қиратушылықты сипаттайтын ұғым. 455ж. вандалдар Римді жаулап алып, ондағы көптеген құнды өнер ескерткіштерін жойған. Сол … Философиялық терминдердің сөздігі
Инь және Ян — бірін бірі толықтыратын екі күшті немесе өмірдің барлық аспектілері мен құбылыстарын қамтитын екі принципті білдіретін қытай философиясындағы ұғымдар. Инь жер, әйел бастама, қараңғылық түнек (тьма), енжарлық (пассивность) және жұту (поглощение)… … Философиялық терминдердің сөздігі
Манихейшілдік — ІІІ ғ. Парсыда (Иран) пайда болған діни ілім. Оның негізін қалаушы Мани болды (ілім аты да сондықтан солай аталады). Манихейлік дін дуалистік сипатта. Ол бойынша бүкіл әлемде Жарық (Свет) күштерінің Қараңғылық (Тьма) күштерімен мәңгілік күресі… … Философиялық терминдердің сөздігі
Модернизм — Модернизм, постмодернизм (фр. moderne ең жаңа, қазіргі) қазіргі заман философиясындағы ағым. Жалпы «модерн» ұғымы Еуропада ХҮІІ ғ. басталған ғылыми, діни, философиялық эволюция процесін түсінуге тырысқан жаңа заманның (уақыттың) ойлауын білдіреді … Философиялық терминдердің сөздігі
